“Дэлхийн гол мөрнүүдийн өдөр” жил бүрийн 9 дүгээр сарын дөрөв дэх Ням гарагт тохиодог ба энэ жил 2021.09.26-ны өдөр болж өнгөрлөө. Энэхүү тэмдэглэлт өдрийг тохиолдуулан Монголын Мянганы сорилтын сан, Туул голын сав газрын захиргаа, www.24tsag.mn хамтран Туул голын тухай сонирхолтой 24 баримтыг бэлтгэн хүргэж байна. Та Улаанбаатар хотын амь амьдралыг тэтгэгч, Хатан Туул голоо хэр сайн мэдэх вэ?

Мянганы сорилтын корпорацын Усны компакт гэрээний явц урагшилж, цэвэр, хүртээмжтэй ус бидний амьдралын бүхий л хэсэгт ямар чухал үүрэгтэй болохыг энэхүү видео цувралаар харуулахыг зорьж байна. КОВИД-19 цар тахлын энэ үед гар угаахаас эхлээд, ус ба эрүүл мэндийн тухай энэ дугаарт онцолж байна.

Усны чанар сайн байх нь хүний эрүүл мэнд, нийгэм, эдийн засгийн хөгжил, экосистемийн тогтвортой байдалд нэн чухал. Гэвч хүн амын тоо өсч, байгаль орчин доройтохын хэрээр хүн бүрийг хүрэлцээтэй, аюулгүй усны нөөцөөр хангах асуудал улам бэрхшээлтэй болсоор. Шийдлийн томоохон хэсэг нь бохирдлын хэмжээгээ бууруулж, хаягдал усны холбогдох зохицуулалтаа сайжруулахад оршино.

Дэлхий дахинаа хаягдал усыг цэвэрлэснээр хүн төрөлхтөн эх дэлхийдээ сайхан амьдраад зогсохгүй уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэхэд, тэр тусмаа нүүрсхүчлийн хий болон хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахад асар их ач холбогдолтой. Цэвэрлээгүй хаягдал ус нь уламжлалт бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн цэвэрлэсэн бохир уснаас ойролцоогоор 3 дахин их хүлэмжийн хийг хүрээлэн буй орчинд үүсгэдэг.

“Дэлхийн 00-ийн өдөр”-ийг тохиолдуулан жорлонтой холбоотой сонирхолтой баримтуудыг хүргэж байна.

Өнөөдөр Дэлхийн 00-ийн өдөр. Дэлхийн ариун цэврийн байгууллагаас ариун цэврийн байгууламжийн хүртээмжгүй байдал, үүнээс үүдсэн эрүүл мэнд, байгаль орчны асуудалд дэлхий нийтийн анхаарлыг хандуулах зорилгоор энэхүү арга хэмжээг санаачлан 2001 оноос тэмдэглэж эхэлжээ. Улмаар 2013 онд НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн шийдвэрээр жил бүрийн арваннэгдүгээр сарын 19-ний өдрийг Дэлхийн 00-ийн өдөр болгон зарласан байдаг.

Төсөөлөөд үз дээ, уух усгүй, гараа угаах, шүршүүрт орох, 00-ийн усаа татах, хувцсаа угаах ч усгүй болчихвол ямар байхыг? Усгүйгээр эмнэлгүүд хаалгаа барина. Гал сөнөөгчид галтай тэмцэх боломжгүй, тариаланчид ургацаа услаж чадахгүй, өвчин эмгэг газар авна.

Коронавирусээс урьдчилан сэргийлэх хамгийн сайн аргуудын нэг бол гараа өдөрт хэд хэдэн удаа савантай усаар сайтар угаах явдал хэмээн бүхий л мэдээллийн сувгаар ярьж байгаа. Тэгвэл Энэтхэгийн эрх баригчид цэвэр усны хангамж муутай сая сая иргэндээ зориулж яаралтай шийдэл гаргах хүндхэн шаардлагатай тулгараад байна.

Ус нь дэлхий дээрх хамгийн түгээмэл байгалийн нөөц, мөн бидний өдөр тутмын амьдралын салшгүй нэг хэсэг юм. Бид усыг шууд ууж хэрэглэхээс гадна өдөр тутмын ахуйн хэрэгцээндээ, алжаал тайлахдаа, гоо сайхандаа ч ашигладаг. Түүнчлэн, ус нь биднийг тойрон хүрээлж буй байгаль, ан амьтан, биологийн олон төрөл зүйлийг тэтгэх төдийгүй, ус хэрэглэдэггүй хуруу дарам цөөхөн үйлдвэрлийг эс тооцвол бидний идэж ууж, эдэлж хэрэглэдэг бүх хоол хүнс, бараа бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэхэд ус шаардлагатай байдаг.

Устай холбоотой эдийн засаг санхүүгийн баримтууд • Дэлхий дээрх гурван хүн тутмын хоёр нь буюу 660 сая гаруй хүн аюулгүй ундны ус хэрэглэх боломжгүй ба өдрийн $2 хүрэхгүй орлогоор, гурван хүний нэг нь буюу 385 сая хүн өдрийн $1 хүрэхгүй орлогоор амь зуудаг. Үүнээс харахад айл өрхөд хөрөнгө оруулах замаар ундны усны хүртээмжийг сайжруулахад санхүүжилтийн бэрхшээл тулгарах нь зайлшгүй.